Ruch i aktywność fizyczna są nieodłącznym elementem ludzkiego życia. Jesteśmy w ciągłym ruchu – chodząc, siadając, gotując, sprzątając, czy też wykonując różnego rodzaju treningi. Wynikiem tych aktywności, choć często się na tym nie zastanawiamy, jest przyjmowana przez nas postawa ciała.
O ile podczas ćwiczeń fizycznych jesteśmy skoncentrowani na ciele i staramy się być dokładni, o tyle podczas codziennych obowiązków raczej nie dbamy o naszą postawę – nie jesteśmy do końca świadomi jak używamy naszego ciała, narażając go na różne przeciążenia.
Bardzo często jest też tak, iż wypracowane mechanizmy towarzysząc nam już bardzo długo są dla nas wygodne – oglądając np. telewizję zwijamy się w kulkę na kanapie, a korzystając z komputera nadwyrężamy nasz odcinek szyjny kręgosłupa przez nieprawidłowe ustawienie biurka czy ekranu komputera. Wszystko to prowadzi do nieprawidłowego obciążania aparatu ruchu, co w konsekwencji może objawiać się dolegliwościami bólowymi lub jest jedną z przyczyn powstania urazu.
Codzienna postawa
Jak już wcześniej wspomniałam, nieprawidłowe wzorce poruszania się, są jedną z przyczyn dolegliwości bólowych lub urazów, które takowe powodują. Długotrwałe przebywanie w jednej pozycji, nawet jeżeli w naszym odczuciu jest ona prawidłowa, w konsekwencji prowadzi do powstania nierównowagi mięśniowej. Co to oznacza?
Jedne mięśnie stają się skrócone, a inne nadmiernie rozciągnięte, co powoduje, że i jedne i drugie nie wykorzystują swojego całego potencjału podczas ruchu. Ludzki organizm, potrafi sobie oczywiście z tym radzić, przenosząc większą część funkcji na inne mięśnie, które dany ruch powinny wspomagać.
Zjawisko kompensacji
Takie zjawisko nazywamy kompensacją. O ile czasem takie kompensacje są konieczne, o tyle nieprawidłowe kompensacje, po pewnym czasie mogą ujawnić się bólem lub przyczynić do powstania kontuzji.
Wspomniana wcześniej postawa ciała przyjmowana przez nas w trakcie codziennych aktywności oraz ćwiczeń fizycznych, może być wynikiem lub przyczyną naszych nawyków ruchowych. Trudno jednak utrzymywać prawidłową pozycję bez wcześniejszej jej nauki. Kluczowym elementem będzie również wyrównanie dysbalansu mięśniowego, który powstał w naszym ciele. Czy istnieje jeden, idealny i uniwersalny wzorzec postawy. Według mnie, nie. Każdy z nas jest inny, każde ciało jest inne i dlatego prawidłowa postawa jest bardzo indywidualna.
Leczenie ruchem
Kinezyterapia (gr. kinesis – ruch) jest matką fizjoterapii, a kinezyterapia to nic innego jak leczenie ruchem. Nic więc dziwnego, że podstawą i główną formą rehabilitacji są właśnie ćwiczenia. Głównym ich celem jest przywrócenie sprawności całego ciała, przez odbudowę siły, elastyczności oraz zakresu ruchu mięśni i stawów.
Drugą ważną kwestią jest nauka prawidłowych wzorców ruchowych, dzięki czemu możemy jeszcze efektywniej i bezpieczniej wykorzystywać nasze ciało. Wszystko to przekłada się na większą świadomość ciała i kontrolę ruchu, a dalej może przełożyć się na zminimalizowanie ryzyka kolejnych nadwyrężeń.
Trening, nie tylko rehabilitacyjny ma jeszcze inne zalety. Dzięki niemu stajemy się silniejsi, zwykle poprawia się też nasza sprawność, chętniej podejmujemy się aktywności, które do tej pory mogły być dla nas problemem. Niewątpliwą zaletą jest rosnąca świadomość własnego ciała, jego możliwości, funkcjonowanie w codziennym życiu w zgodzie z nim, co może przełożyć się również na poprawę naszego samopoczucia.
Dobre nawyki
Należy pamiętać, że wysiłek oraz czas włożony w ten rodzaj terapii (gimnastyka lecznicza, odpowiednio dobrany i poprowadzony trening), pozwala cieszyć się dłuższymi efektami, a także może być środkiem prowadzącym do zmiany codziennych nawyków na lepsze. Nie tylko dla naszych kości, stawów i mięśni, ale dla nas samych.
Tekst Karolina Kostuch (fizjoterapeuta, trener personalny)
Artykuł pochodzi z nr 6 MAGAZYN FIZJOMED , wyd. Fundacja FIZJOMED
