Rwa kulszowa – czy zawsze od kręgosłupa?

czy tylko kregosłup jest przyczyną rwy kulszowej

Wielokrotnie do gabinetu osteopaty zgłaszają się pacjenci z problemem, który został w rozpoznaniu lekarskim określony jako rwa kulszowa. Po zaopatrzeniu farmakologicznym, czasami po jednej bądź więcej serii zabiegów fizykoterapeutycznych, nawet po rozszerzeniu badań o dokładne MRI kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego pacjent nie odczuwa poprawy.

Wizyta u osteopaty z rwą kulszową

Pierwsza wizyta w gabinecie osteopaty rzuca więcej światła na problem. Istotny jest wywiad zebrany od pacjenta. Podczas rozmowy dowiadujemy się o wielu elementach składowych jego problemu. Oprócz elementów typowych dla problemu wynikłego z drażnienia nerwu kulszowego jak lokalizacja, towarzyszące mrowienia, drętwienia, ból w trakcie długotrwałego siedzenia możemy wychwycić coś co wychodzi poza kanon odkręgosłupowego, korzeniowego problemu. Takimi informacjami mogą być:

  • brak efektów dotychczasowej terapii kręgosłupa,
  • brak ulgi po zastosowaniu leków z grupy NLPZ,
  • okresowa poprawa objawów po miorelaksantach, lub lekach z grupy benzodiazepin (clonazepam) lub przeciwpadaczkowych (pregabalina),
  • nierzadko brak patologii strukturalnej w obrębie krążków międzykręgowych, kanału kręgowego, otworów i stawów międzykręgowych – lub ich niewielkie nasilenie, nie korelujące z intensywnością objawów,
  • osłabienie objawów po ograniczonej, rekreacyjnej aktywności ruchowej,
  • nasilenie objawów po długotrwałej powtarzalnej aktywności związanej z bieganiem w dużym natężeniu,
  • nasilenie objawów przy chodzeniu po schodach,
  • nasilenie objawów przy zakładaniu nogi na nogę w siedzeniu.

I najważniejsza informacja z klinicznej praktyki – zwiększenie objawów koresponduje z ilością stresu na co dzień. Im więcej napięcia przenoszonego na tkanki, tym więcej objawów.

Stres powoduje zwiększenie objawów rwy kulszowej

Objawy o charakterze neurogennym (tj. ból lokalizujący się w obszarze unerwianym przez korzenie tworzące nerw kulszowy, mrowienia, drętwienia od pośladka przez całą kończynę, osłabienie kończyny) wymagają dużej uważności w diagnostyce osteopatycznej.

Przedstawiają one trudność w interpretacji, kiedy nakładają się na istniejący równolegle problem w kręgosłupie. Badając pacjenta musimy zwrócić uwagę na charakterystykę objawów – sprawdzamy czy rozmieszczenie jest właściwe dla pnia nerwu kulszowego, czy rozkłada się w dermatomach korzeniowych.

Laseque’a objaw badanie
Osteopata Wojciech Przybyłowicz w trakcie badania pacjenta

W przypadku kiedy objawy obejmują więcej niż jeden dermatom musimy wziąć pod uwagę elementy takie jak ucisk na kilka korzeni na raz, ucisk na splot nerwowy lub na sam nerw w jego przebiegu.

Analizując kolejne testy kliniczne może okazać się, że prowokacyjne testy dla otworów międzykręgowych drażniące korzenie nerwowe okażą się ujemne, nie nasilą objawów.

Objaw Laseque’a

Objaw Laseque’a – polegający na znacznym ograniczeniu zgięcia w stawie biodrowym przy wyprostowanym kolanie w leżeniu na plecach z powodu ostrego bólu – również może nie występować.

Test polegający na przywiedzeniu i rotacji wewnętrznej w stawie biodrowym może okazać się bolesnym, przywołującym bądź nasilającym objawy pacjenta. Towarzyszy temu silna uciskowa bolesność i reprodukcja objawów na pośladku z wyczuwalnym niejednokrotnie wzmożonym napięciem tkankowym pod palcami.

test diagnostyczny objawu Lasègue’a

Poprzez analizę i interpretację badania i czynników z wywiadu dochodzimy do rozpoznania ucisku na nerw poprzez napięty mięsień gruszkowaty czyli tzw. Zespół mięśnia gruszkowatego.

Zespół mięśnia gruszkowatego

Mięsień gruszkowaty należy do grupy głębokich mięśni pośladka. Rozpięty jest między miedniczną powierzchnią kości krzyżowej a krętarzem większym kości udowej. Rotuje on staw biodrowy na zewnątrz (powyżej 70 st. zgięcia do wewnątrz) odwodzi go i prostuje.

Cechą, która może przy wzmożonym napięciu, skróceniu lub urazie tego mięśnia mieć znaczenie kliniczne jest fakt, że nad nim lub przeszywając go przebiega nerw kulszowy niejako krzyżując się z włóknami mięśnia. Powyższe dysfunkcje wywołują ucisk na nerw i objawy.

Problematyczna jest też rutyna w podejściu do procesu diagnostycznego. Zanim pacjent dowie się o faktycznym powodzie swoich objawów niejednokrotnie odwiedza wielu specjalistów, stosuje wiele terapii nie przynoszących efektów, ponieważ nie są wycelowane w przyczynę.

Jeżeli jesteście ciekawi skąd może brać się ból, uczucie drętwienia, mrowienia koniecznie zobaczcie poradnik, który przygotował Wojciech Przybyłowicz osteopata, fizjoterapeuta.

Diagnostyka rwa kulszowa

Bardzo ważnym w kontekście diagnostyki jest element, który świadomie lub mniej, pacjenci pomijają w wywiadzie, ze względu na osobisty i intymny charakter towarzyszących objawów dodatkowych lub w wielu przypadkach wiodących.

Uważam, że przy podejrzeniu tego zespołu objawów musi paść pytanie o objawy o charakterze mrowień, drętwienia, pieczenia, swędzenia, nadwrażliwości oraz bólu w okolicy krocza, odbytu w głębi miednicy, w obrębie narządów płciowych. Pacjenci zapytani wprost, wielokrotnie potwierdzają te przypuszczenia i otwierają się w wywiadzie chorobowym.

Dowiadujemy się również o problemach z motoryką mięśni manifestującymi się zaburzeniem erekcji i ejakulacji u mężczyzn, bolesnym, nieprzyjemnym, nadwrażliwym uczuciem przy współżyciu seksualnym u kobiet, uczuciem parcia na mocz lub stolec, nagłą potrzebą skorzystania z toalety lub wrażaniem zatrzymania tych funkcji.

Objawy te występują ze względu na możliwy ucisk na drugi przebiegający nieco bardziej przyśrodkowo do kulszowego – nerw sromowy. Objawy te określamy zespołem Alkocka, neuralgią nerwu sromowego.
Nad mięśniem gruszkowatym przebiega też trzeci nerw, mogący być drażniony przez napięty mięsień tj. nerw pośladkowy górny. Ucisk na niego powoduje osłabienie mięśni pośladka (pośladkowego małego i średniego).

Pojawia się wówczas objaw Trendellenburga i chód kaczkowaty. Pacjent może opisywać to jako „problemy z chodzeniem” lub „problem ze stabilnością”.

Czwarty nerw dający przy podrażnieniu objawy zaburzenie czucia w tylnej części krocza, pośladka, na tylnej stronie uda to nerw skórny tylny uda przebiegający pod mięśniem gruszkowatym. Pacjent zgłasza pieczenie, drętwienie, czasem swędzenie w wyżej wymienionych obszarach. Z uwagi na ważne funkcje, które ulegają zaburzeniu pacjenci wpadają w błędne koło objawów. Im bardziej te się nasilają i stanowią problem, tym bardziej wzrasta zdenerwowanie, stres i napięcie skutkujące nasileniem samych objawów.

Potęguje je wrażenie bezradności i niepewność sytuacji – pochodne braku właściwego rozpoznania klinicznego.
Bardzo często samo właściwe rozpoznanie i dostarczenie wiedzy pacjentowi o przyczynie problemu redukuje napięcie i zmniejsza objawy właściwie przed rozpoczęciem terapii. Ten feedback też niejako potwierdza diagnozę

Leczenie z wykorzystaniem terapii osteopatycznej

Sama praca terapeutyczna polega na wyeliminowaniu czynników utrzymujących stres oraz napięcie mięśniowe, często oddalona od samego mięśnia. On sam bezpośrednio wymaga uwolnienia, rozluźnienia, wydłużenia, rozciągnięcia, ale najwłaściwszym jest odnalezienie przyczyny, która powoduje wzmożone napięcie, aby problem nie nawracał. Pacjenci zostają też nauczeni technik doraźnych, objawowych w celu zmniejszenia objawów.

Bardzo istotne jest pozbycie się trwałe takiego źródła ucisku, ponieważ im dłużej nerwy są uciskane, drażnione, tym dłużej potem się regenerują.
Czytając o powyższym rozpoznaniu, może wydawać się ono błahe, bo to niby „tylko” spięty mięsień. Niemniej dla nieodpowiednio zdiagnozowanych pacjentów stanowi ono duży problem i powód cierpienia na wielu płaszczyznach.

Warto zatem z „rwą kulszową” która nie mija skonsultować się u osteopaty, zwłaszcza jeśli towarzyszą temu objawy zaburzonej fizjologii wypróżniania i funkcji seksualnych. – Wojciech Przybyłowicz

Artykuł opracował Wojciech Przybyłowicz

Specjaliści naszego centrum pracujący z problemami kręgosłupa:

  • Filip pięta – osteopata
  • Katarzyna Proficz – osteopata, fizjoterapeuta stomatologiczny
  • Anna Zajączkowska-Drożdż – osteopata
  • Marek Mrowiec – osteopata

Related Posts

Zostaw Komentarz

FIZJOTERAPIA UROGINEKOLOGICZNA

POLECANE ARTYKUŁY

Magazyn Fundacji Fizjomed

magazyn-rehabilitacja-fizjomed-nr6

Ból głowy u dzieci
22 marca 2024
rehabilitacja-oslabionej-odpornosci
Jak wzmocnić odporność dziecka
4 grudnia 2023
powięź czym jest i za co odpowiada
Wszystko o powięzi – czym, gdzie i jakie pełni funkcje
14 listopada 2023