Metoda oddechowa Butejki – korzystny wpływ na zdrowie

Metoda Buteyki (dopuszczalne Butejki) została opracowana przez naukowca i lekarza, Konstantina Pavlovicha Buteykę (1923–2003), w latach 50. XX wieku. Buteyko był absolwentem Akademii Medycznej w Moskwie. Jego prace nad oddychaniem i zdrowiem ukierunkowane były na zrozumienie wpływu odpowiedniego oddychania na organizm ludzki. Metoda Butejki zyskała popularność jako technika wspomagająca leczenie różnych dolegliwości, takich jak astma, alergie, nadciśnienie, bezsenność czy stany lękowe.

Metoda Buteyki (Butejki) – jak powstała?

Historia metody Buteyki jest związana z jego badaniami nad skutkami hipowentylacji (zmniejszonej zawartości tlenu i zwiększonej zawartości dwutlenku węgla) oraz nadmiernego oddychania (hiperwentylacji) na organizm. Buteyko zauważył, że pacjenci z różnymi schorzeniami często oddychają nadmiernie, co prowadzi do utraty dwutlenku węgla, istotnego gazowego regulatora w organizmie. Przykładowo, osoby chore często oddychają przez usta, wykorzystując górną część klatki piersiowej, przy wskaźniku i objętości oddychania większym niż normalnie. Osoby zdrowe z kolei, oddychają przez nos, regularnie i cicho. Oddech napędzany jest przeponą, wskaźniki i objętość oddychania są na optymalnym poziomie.

W oparciu o te obserwacje Buteyko opracował metodę, która zakładała kontrolowanie głębokości i częstotliwości oddechów w celu utrzymania odpowiedniego poziomu dwutlenku węgla. Uważał, że to pomoże w normalizacji procesów fizjologicznych i zmniejszeniu objawów wielu chorób.

Metoda Buteyki pierwotnie była stosowana głównie w leczeniu astmy (zmniejszenie częstotliwości i nasilenia ataków astmy poprzez regulację oddychania) i innych schorzeń układu oddechowego.

W późniejszych latach metoda została rozszerzona na inne obszary zdrowia, takie jak m.in.: nadciśnienie, alergie, bezsenność czy stany lękowe. Regularne ćwiczenia oddechowe metodą Buteyki prowadzą do poprawy zdrowia i samopoczucia.

Założenia metody Buteyki

1. Oddychanie przez nos – co sprzyja naturalnemu nawilżeniu i ogrzewaniu powietrza przed dostaniem się do płuc, pozwala na efektywną filtrację powietrza a także wytwarzanie tlenku azotu (NO) korzystnie wpływającego na regulację układu krążenia i mającego działanie antyoksydacyjne.
2. Odpowiednie tempo oddychania. W metodzie Buteyki kładzie się nacisk na utrzymanie umiarkowanego tempa oddychania, unikając nadmiernie głębokich wdechów i wydechów. To pomaga w utrzymaniu właściwego poziomu dwutlenku węgla (CO2) we krwi.
3. Rozwijanie świadomości oddechu. Pacjenci uczą się świadomości własnego oddechu oraz skutecznych technik relaksacyjnych. Te umiejętności pozwalają na kontrolę stresu i poprawę jakości oddychania, co wpływa korzystnie na ogólną kondycję zdrowotną.
4. Stopniowe dostosowywanie organizmu do CO2. Metoda Buteyki proponuje stopniową adaptację organizmu do wyższych poziomów dwutlenku węgla (CO2), co może przyczynić się do poprawy zdrowia i samopoczucia.

W celu uzyskania informacji o zasadach prawidłowego oddychania zachęcamy do przeczytania wpisu na naszej stronie:  Jak oddychać? – nauka świadomego oddechu- https://fizjomed.com.pl/jak-oddychac-nauka-swiadomego-oddechu/

Szybki czy spokojny oddech? wpływ na twoje zdrowie i samopoczucie

Powszechne przekonanie jest, że im więcej powietrza wdychamy, tym jesteśmy zdrowsi. Niewielu ludzi zdaje sobie sprawę, że w celu zwiększenia przepływu krwi i dostarczenia tlenu do tkanek oddychanie powinno być spowolnione, aby mniej powietrza wchodziło do organizmu. Tymczasem, wielu z nas oddycha szybko, nadmiernie i w sposób nieprawidłowy, co może prowadzić do dysfunkcji organizmu. Według Buteyki, głębokie i częste oddychanie powoduje utratę dwutlenku węgla (CO2) z organizmu, co może zakłócać funkcjonowanie różnych systemów ciała.

Ćwiczenia oddechowe metodą Buteyki

Ćwiczenia oddechowe Metodą Buteyki to kompleksowy zestaw ćwiczeń stworzonych w celu polepszenia zdrowia. Kluczowym elementem tej skutecznej metody oddechowej jest konsekwentne oddychanie przez nos, zarówno w ciągu dnia, jak i podczas snu. Ta praktyka, w połączeniu z prawidłową pozycją spoczynkową języka (język doklejony do podniebienia), zapewnia większą przepustowość dróg oddechowych. Dzięki temu minimalizowane jest ryzyko problemów ze snem, w tym obturacyjnym bezdechem sennym.

Pierwszym etapem praktyki, jest zwiększenie świadomości swojego oddechu. To kluczowy aspekt metody Buteyko. Normalnym fizjologicznym trybem oddychania człowieka jest wdech i wydech przez nos. Oddychanie przez usta to często zły nawyk spowodowany np. zatkaniem nosa.

W pierwszym etapie nauki metody jest skupienie się na sposobie w jaki oddychamy. Czy oddychamy przez nos czy usta, czy jest to głęboki czy płytki oddech, wolny czy szybki. To moment na obserwację zachowania swojego ciała. Czy w trakcie oddechu brzuch unosi się i opada, co może świadczyć o prawidłowym oddechu. Celem jest świadome przejście z szybkiego, głębokiego oddychania przez usta do powolnego, spokojnego oddychania przez nos.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o zaletach oddychania przez nos, zachęcamy do oglądnięcia filmu opracowanego przez Katarzynę Proficz – osteopatkę, w którym wprowadza odbiorców w świat świadomego oddechu – Szkoła oddechu – zasady prawidłowego oddychania

Kolejnym etapem w metodzie Buteyki jest pomiar Pauzy Kontrolnej (PK). Polega na wstrzymaniu oddechu po wydechu przez nos i monitorowaniu czasu, przez jaki jesteśmy w stanie zatrzymać oddech, zanim poczujemy potrzebę ponownego wdechu. W miarę postępów, czas Pauzy Kontrolnej powinien się wydłużać, co jest wskaźnikiem poprawy tolerancji na CO2.

Kluczem do sukcesu w metodzie Buteyko jest regularna praktyka. Ćwiczenia oddechowe powinny być wykonywane codziennie przez określony czas. Niektóre ćwiczenia mogą początkowo wydawać się trudne, ale z czasem stają się bardziej naturalne. Ważne jest, aby zachować cierpliwość i nie zmuszać się do zbyt szybkiego postępu. Rozpoczynając ćwiczenia oddechowe, warto skorzystać z pomocy instruktora metody Buteyko.  Dzięki temu, będziemy mieli możliwość spersonalizowania ćwiczeń, kontroli nad poprawnością wykonywanych ćwiczeń.

Zastosowanie metody Buteyki w zachowaniu zdrowia

Metoda Buteyki początkowo była stosowana głównie w leczeniu astmy. Zwolennicy twierdzą, że poprzez kontrolowanie oddechu można zmniejszyć częstotliwość i nasilenie ataków astmy.

W jakich innych obszarach metoda oddechowa Buteyki może być pomocna?

1. Alergie – zmniejszenie reakcji alergicznych poprzez poprawę równowagi gazowej organizmu.
2. Nadciśnienie – metoda Buteyki skupia się na regulacji układu nerwowego, a to może mieć wpływ na obniżenie poziomu stresu i poprawę kontroli nad ciśnieniem krwi.
3. Bezsenność – techniki relaksacyjne i kontrolowane oddychanie związane z metodą Buteyki mogą pomóc w redukcji stresu i poprawie jakości snu.
4. Lęki i stany lękowe – skupienie na świadomym oddychaniu i redukcji hiperwentylacji może pomóc w zarządzaniu objawami lękowymi.
5. Choroby układu sercowo-naczyniowego – poprzez poprawę kontroli oddechu, metoda Buteyki może mieć wpływ na obniżenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
6. Inne schorzenia – migrena, przewlekłe zmęczenie, bezdech senny, chrapanie i inne.

Przeciwwskazania

Metoda Buteyki, podobnie jak każda metoda terapeutyczna, może nie być odpowiednia dla wszystkich. Dlatego, przed rozpoczęciem sesji terapeutycznej istotne jest przeprowadzenie indywidualnego wywiadu zdrowotnego, by odpowiednio dopasować ćwiczenia do stanu zdrowia uczestnika.

Przykładowe przeciwwskazania do praktykowania ćwiczeń oddechowych metodą Buteyki:

1. Ciężka astma. Osoby cierpiące na ciężką astmę mogą wymagać intensywnego leczenia farmakologicznego i specjalistycznej opieki medycznej. Metoda Buteyki nie powinna zastępować tradycyjnego leczenia w przypadku ciężkiej astmy.
2. Przewlekłe choroby układu oddechowego. Osoby z poważnymi schorzeniami płucnymi lub innymi chorobami układu oddechowego powinny skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem terapii oddechowej.
3. Choroby serca. Pacjenci z chorobami serca lub innymi problemami układu krążenia powinni skonsultować się z lekarzem, ponieważ niektóre techniki oddychania mogą wpływać na pracę serca.
4. Problemy zdrowotne wymagające stałej opieki medycznej. W przypadku osób z poważnymi problemami zdrowotnymi, które wymagają stałego nadzoru medycznego, zaleca się uzyskanie zgody lekarza przed próbą metody Buteyki.
5. Ciąża. W okresie ciąży oddychanie może ulec zmianom, dlatego ważne jest, aby skonsultować się z lekarzem przed rozpoczęciem jakiejkolwiek nowej terapii oddechowej.
6. Dzieci i osoby starsze. Dzieci i osoby starsze mogą mieć specyficzne potrzeby zdrowotne związane z oddychaniem, dlatego ważne jest, aby terapia oddechowa była odpowiednio dostosowana do ich indywidualnych warunków.
7. Osoby z zaburzeniami psychicznymi. Osoby z pewnymi zaburzeniami psychicznymi lub obsesyjno-kompulsywnymi mogą nieodpowiednio reagować na techniki kontroli oddechu, co może prowadzić do niepożądanych skutków.

Zacznij od świadomego oddychania: jak dbać o zdrowie poprzez oddech

Nie ma wątpliwości, że oddychanie to coś więcej niż tylko automatyczny proces. Świadome i poprawne oddychanie odgrywa kluczową rolę w naszym zdrowiu i ogólnym samopoczuciu. Poprawne oddychanie, które obejmuje świadome wdychanie powietrza przez nos, spokojne tempo oddechów i wykorzystywanie przepony, ma zdumiewający wpływ na naszą kondycję. Obniża poziom stresu, poprawia jakość snu, stabilizuje ciśnienie krwi i zmniejsza ryzyko wystąpienia wielu chorób. Zachęcamy każdego do przyjrzenia się swojemu oddechowi. Możesz zacząć od monitorowania, jak oddychasz w codziennych sytuacjach. Badanie swojego oddechu i ewentualne wprowadzenie zmian w jego jakości może przynieść wymierne korzyści dla zdrowia i samopoczucia. To klucz do zdrowego, pełnego energii życia.

Wpis konsultowany przez Monika Marcińska- trenerka oddechu metodą Butejki, neurologopedka, terapeutka ortodoncji funkcjonalnej MFS.